2023 Seçimleri Ne Zaman Yapılacak ?
14 Mayıs 2023 Pazar tarihi Türkiye Genel Seçim tarihidir.
2023 Seçimi için Adaylar Kimler ?
Cumhurbaşkanı adaylarının kura ile belirlendiği 14 Mayıs 2023 Pazar günü yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde, Yüksek Seçim Kurulu tarafından Kemal Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce, Recep Tayyip Erdoğan ve Sinan Oğan isimleri açıklandı.
Cumhurbaşkanına hakaret yazımız için tıklayın.
SEÇMEN KAĞIDIM GELMEDİ NE YAPMALIYIM?
Seçmen Kağıdı Olmadan Oy Kullanılır mı ?
Seçimlerin yaklaştığı bu dönemde seçmenlerin kayıtlı oldukları adreslere “Seçmen kağıdı” diye bilinen Yurtiçi Seçmen Kaydı Belgesi gelmemesi, bazı seçmenlerde panik yaratabiliyor. Ancak bu endişeye kapılmaya gerek yok çünkü oy kullanmak için mutlaka bu belgenin olması şart değil.
Seçmen Kağıdı Nereden Alınır ?
Eğer seçmen kütüğüne kayıtlı olduğunuz adrese seçmen kaydı belgeniz gelmediyse, endişelenmenize gerek yok. Çünkü bu belgeyi e-devlet hizmeti üzerinden rahatlıkla alabilirsiniz. https://www.turkiye.gov.tr/yuksek-secim-kurulu-yurt-ici-secmen-kaydi-sorgulama adresine girerek TC kimlik numaranız ile e-devlet şifrenizi girin ve ardından karşınıza çıkan dökümü alın.
Bu belgeyi alarak oy kullanmaya gidebilirsiniz. Seçmen kaydı belgeniz kayıtlı adresinize gelmemiş olsa da e-devlet üzerinden aldığınız döküm belgesi de oy kullanmanız için yeterli olacaktır.
YSK tarafından alınan kararlara göre, seçim günü saat 18.00’e kadar medya organlarında seçimlere ve sonuçlarına dair tahmin ve yorum yapılamayacak. Saat 18.00 ile 21.00 arasında ise YSK tarafından yapılan açıklamaların medyada yer alması mümkün olacak. Saat 21.00’den sonra ise tüm yayınlar serbest olacak, ancak YSK tarafından bu saati daha önceye çekme kararı alınabilecektir.
Eğer cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalırsa bu durumda aynı kural 28 Mayıs’ta da geçerli olacaktır. Sandıklarda ise il ve ilçelerde 360 ila 380 seçmen oy kullanabilecektir. Köylerde ise seçmen sayısı 400’ü aşmıyorsa, bir sandıkta oy kullanma işlemi gerçekleştirilebilecektir.
Sonuç olarak, seçim sürecinde medya organlarının belirli saatlerde yayın yapma kısıtlamaları ve sandıkta oy kullanacak seçmen sayısının sınırlandırılması gibi kurallar uygulanacaktır. Bu kuralların seçim sürecinin adil ve demokratik bir şekilde geçmesine yardımcı olacağına inanıyoruz.
OY KULLANMAYA GİDERKEN YANIMA HANGİ EVRAKLARI ALMALIYIM?
Seçim günü sandıkta oy kullanacak seçmenlerin, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resimli ve resmi nitelikteki kimlik belgesini yanlarında bulundurmaları zorunludur.
Bu belgeler arasında nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, “kimliğini tereddütsüz ortaya koyan” resimli, resmi nitelikteki belgeler yer almaktadır.
Oy Kullanmak için Kimlik Yerine Geçerli Evraklar Listesi
- Resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı
- Pasaport
- Evlenme cüzdanı
- Askerlik belgesi
- Sürücü belgesi
- Hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı
- Avukat kimlik kartı
- Noter kimlik kartı
- Askeri kimlik kartı
Aslında oy kullanabilmek için zorunlu evrak yukarıda sayılan evraklardan seçimlik itibarla bir tanesinden ibarettir ancak seçmen bilgi kaydının da oy kullanırken tedbiren götürülmesinde fayda vardır.
Ehliyet İle Oy Kullanabilir Miyim ?
Ehliyet ile oy kullanılır mı, Sürücü belgesi ile oy kullanılabilir mi, YSK’nın görüşü nedir gibi sorular her seçim dönemi olduğu gibi sorulmaya devam etmektedir.
Kanuna göre ehliyet ile de oy kullanmak mümkündür.
Nitekim 298 sayılı Kanun 87. madde hükmü:
‘’Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenin kimliği, nüfus hüviyet cüzdanı veya kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan resmi belgelerle belirlenir. Hangi resmi belgelerin kimlik belirlenmesinde kabul edileceği, Yüksek Seçim Kurulunca seçimlerin başlangıcında tespit ve ilan edilir. Şu kadar ki, belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlıklarınca tanzim ve tasdik edilen kimlik belgeleri bu maddenin uygulanmasında geçerli değildir.’’
Şeklinde düzenlenmiştir. Kanunun devam fıkrasında ise
Üzerinde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası olmayan bir kimlik belgesi ibraz eden seçmenin oy kullanabilmesi için, bu belgelerin yanında ayrıca seçmen bilgi kâğıdını veya Türkiye Cumhuriyeti kimliğini ispata elverişli Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilan edilen bir belgeyi de ibraz etmesi şarttır.
Şeklinde hüküm getirilmiştir.
Yani seçmen bilgi kaydı dökümünün seçimlerde oy kullanırken götürülmesi şiddetle tavsiye edilse de üzerinde T.C. kimlik numarasının bulunduğu kanunda sayılan resmi kimlik belgelerinden birisini götürdüğünüzde oy kullanabileceksiniz. Şayet götürdüğünüz resmi kimlik belgesinin üzerinde T.C. kimlik numaranız yer almıyor ise YSK tarafından verilen seçmen bilgi kaydı dökümünün ibraz edilmesi yukarıda da görüleceği üzere kanunen şarttır.
Seçmenlerin, seçim günü oy kullanacakları sandığı önceden öğrenerek, belirtilen belgeleri yanlarına almaları gerekmektedir. Bu sayede, oy kullanma işlemi sırasında herhangi bir aksilik yaşanmaz ve seçmenlerin oy kullanma hakları korunmuş olur.
Sonuç olarak, seçim sürecinde seçmenlerin oy kullanma işlemini gerçekleştirebilmeleri için belirtilen resimli ve resmi nitelikteki kimlik belgelerini yanlarında bulundurmaları zorunludur. Seçmen bilgi kartlarının da yanlarında olması önerilir. Her seçmenin oy kullanma hakkının korunması ve demokratik sürecin doğru işlemesi için bu kurallara uyulması gerektiğine inanıyoruz.
KİMLER OY KULLANAMAZ
Aşağıda yazılı olanlar oy kullanamazlar (298/7 md.):
1. Silâhaltında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),
2. Askeri öğrenciler,
3. Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar (Ek: 10.6.1983 – 2839/44 md. Değişik: 27.10.1995–4125/2 md.).
Son madde için HÜKÜMLÜ ifadesi yüksek önem arz etmektedir. Zira cezaevlerinde bulunan tutuklu veya taksirli suçtan hüküm giymiş kişiler oy kullanabileceklerdir. Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde tutuklu ya da taksirli suçlardan hükümlü bulunan seçmenlerden kanunda sayılan kimlik belgeleri bulunmayanlar için, cezaevi idaresince verilmiş belge, kimlik belgesi yerine geçer.
CEP TELEFONU, KAMERA İLE OY KULLANMAK İÇİN KABİNE GİRİLEBİLİR Mİ?
Seçim günü oy kullanacak seçmenlerin, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarını oy verme yerine getirmeleri yasaktır ve bu davranışın cezası bulunmaktadır. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bitene kadar sandık kuruluna bırakılmalıdır.
YENİ EVLENENLER KİMLİKLERİNDE BİLGİ DEĞİŞİKLİĞİ YAPMAKSIZIN OY KULLANABİLİRLER Mİ?
Elbette, yeni evli kişiler şayet henüz kimlik bilgilerinde değişiklik yapmadılarsa yine aynı kimlikleriyle oy kullanabilirler ancak yanlarında Evlilik Cüzdanı belgelerini de götürmeleri gerekmektedir.
BİLGİSİ DIŞINDA SANDIK KURULU GÖREVLİSİ OLARAK YAZILANLAR NE YAPMALILAR?
Seçim sürecinde ülke nüfusumuzun kalabalık olması nedeniyle isim benzerliği gibi sebeplerden veya geçmiş sandık kurulu kayıtları dolayısıyla bazı kişiler bilgileri dışında sandık kurulu görevlisi olarak yazılabilmektedirler. Kişiler eğer sandık kurulu görevine bilgisi ve isteği dışında yazıldılarsa ve bu durumun iptalini istiyorlarsa görevi veren ilçe seçim kuruluna başvuru yaparak ilgili görevlerinin iptalini istemelidirler.
SEÇİM GÜNÜ İÇİN BİRTAKIM YASAKLAR TATBİK EDİLMİŞTİR
Seçim Yasakları Nelerdir ?
298 sayılı Kanunun 79.maddesi; “Oy verme günü, her ne suretle olursa olsun, ispirtolu içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit ispirtolu içki satılması, verilmesi, içilmesi yasaktır. Oy verme günü, bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğine haiz lokantalarda yalnız yemek verilir. Oy verme günü, emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamaz.” hükmünü getirmiştir.
OY VERMEDEN ÖNCE NE YAPILMALI?
Oy Vermeden Önce Yapılması Gerekenler;
Sandık kurulu önüne alınan kimse, kimlik belgesini başkana verir ve kimliğini ispat eder.
Başkan, seçmenin adını seçmen listesinde bulur ve masa üzerinde duran birleşik oy pusulasından bir tane vererek, sandık yerinde birden fazla oy verme yeri varsa hangi kapalı oy verme yerine gireceğini söyler ve birleşik oy pusulasını veya seçimin gereğine göre zarfları usulüne göre katlayıp yapıştırdıktan sonra çıkmasını anlatır.
Birleşik oy pusulasını veya zarfı alan seçmen doğruca kapalı oy verme yerine gider ve oyunu kullanmadan başka yere gidemez.
Kapalı oy verme yerine girmeyen veya birleşik oy pusulasını alıp oy vermeyen seçmenden birleşik oy pusulası geri alınır.
Bu aşamalar kısaca ‘’Seçim Kanunu’’ olarak bilinen 298 sayılı kanunda belirtilmiştir.
Oy Kullanmama Cezası Var Mıdır ?
Oy Kullanmama Cezası Nedir, oy vermemek suç mudur sorusu her seçim döneminde sıklıkla sorulur.
Oy kullanmamanın hapis cezası yoktur. Oy kullanmamak suç değildir. Oy kullanmamak idari para cezasına sebep yaptırım olarak düzenlenmiştir
YSK her seçim dönemi öncesi idari para cezası oranını tayin eder.
2023 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanmama cezasının ne kadar olacağı henüz açıklanmamıştır.
Ülkemiz adına demokratik ve adil bir seçim, gelecek günlerimiz için hayırlı bir sonuç olmasını diliyoruz.
